Trzy elementy członkostwa: jaka będzie droga Ukrainy do NATO
Olha Stefaniszyna, wicepremier ds. europejskiej i euroatlantyckiej integracji Ukrainy, dla Europejskiej Prawdy:
Dwa miesiące temu Ukraina zrobiła duży krok w kierunku pogłębienia praktycznej współpracy z NATO: Rada Północnoatlantycka przyznała nam status Partnera o Zwiększonych Możliwościach (Enhanced Opportunities Partner, EOP).
Wcześniej tylko pięć krajów miało ten status, w tym Gruzja, a także państwa członkowskie UE - Szwecja i Finlandia.
Status ten nie został nam z góry nadany. Uznaje wkład Ukrainy w zbiorowe bezpieczeństwo na kontynencie i na świecie oraz podsumowuje wykonaną już pracę.
Ale ten sukces wywołał także pytanie, jaka będzie nasza dalsza droga do członkostwa w Sojuszu.
Spróbujmy przeanalizować. Ogólny algorytm, który prowadzi nas do członkostwa, jest podzielony na trzy części.
Pierwszą, najbardziej oczywistą, ale nie wyczerpującą, są sprawy interoperacyjność sił zbrojnych.
Drugą to reformy w kraju, które między innymi znajdują odzwierciedlenie w rocznych programach krajowych.
Trzecia to chęć włączenia się w duże procesy Sojuszu, takie jak formowanie się koncepcji strategicznej NATO-2030.
Roczny Krajowy Program 2020
Roczne krajowe programy współpracy między Ukrainą a NATO są narzędziem służącym do spełniania kryteriów członkostwa w Sojuszu. Wdrażane sukcesywnie i konsekwentnie z roku na rok zasadniczo zmieniają kraj, nie ograniczając się do kwestii militarnych i obronnych.
W mediach i sieciach społecznościowych jest wiele danych o tym, dlaczego rok 2020 był trudnym rokiem dla świata. Podobnie jak dla reszty planety. Ukraina doświadczyła pandemii koronawirusa, globalnej blokady i jej konsekwencji gospodarczych. Pomimo zaistniałych okoliczności priorytety strategiczne pozostały niezmienione, a „równik” Rocznego Programu Narodowego (GNP) już przekroczyliśmy pod auspicjami Komisji NATO-Ukraina na rok 2020.
Raportowanie za dwa kwartały tego roku od wszystkich uczestników GNP (czyli ponad 70 ministerstw i departamentów, w tym przedsiębiorstw państwowych) świadczy: że „lot jest normalny”. Program jest w fazie aktywnej, na ogół jest realizowany zgodnie z planem i na czas.
Dlatego spokojnie przygotowujemy się do jesiennej wizyty na Ukrainie ekspertów z Międzynarodowego Sekretariatu NATO.
Strategiczne reformy
Każdy program roczny to zestaw strategicznych reform, które zbliżają Ukrainę do poziomu państw członkowskich NATO w wielu dziedzinach, nie tylko w armii. Oto wymowny fakt: PKB na mieszkańca w Macedonii Północnej (kraju, który wstąpił w tym roku do Sojuszu) wynosi ponad 6000 USD. Prawie dwa razy więcej niż na Ukrainie.
Oznacza to, że przestrzeganie wartości demokracji, wolności i praworządności, na których zbudowany jest Sojusz, wymaga systemowych zmian wartości w krajach kandydujących. Co z kolei podnosi poziom życia obywateli.
Roczny program krajowy 2020 jest szczególnie skoncentrowany na człowieku. Nie umniejszając swojego zainteresowania obronnością i bezpieczeństwem, jednocześnie koncentruje się na transformacji systemowej.
Wszak stabilność wewnętrzna państwa jest niezbędna dla bezpieczeństwa - a można ją osiągnąć tylko dzięki stabilności gospodarczej, rządom prawa, nowoczesnej infrastrukturze, edukacji i medycynie.
W tym sensie kroki, które musimy podjąć w celu integracji euroatlantyckiej, w dużej mierze pokrywają się i uzupełniają kroki w ramach integracji europejskiej jako takiej.
Ukraina a NATO - 2030
Po uznaniu przez NATO wkładu Ukrainy w globalne bezpieczeństwo, przyznającego naszemu krajowi status Partnera o Zwiększonych Możliwościach, oczywisty staje się kolejny krok - chęć włączenia się w analityczny proces formowania strategicznej wizji przyszłego rozwoju Sojuszu NATO-2030 (NATO reflection process).
Koncepcja ta będzie kształtować rozwój Sojuszu w ciągu najbliższych 10 lat.
I to nie tylko w zakresie ekspansji, ale także tworzenia skutecznej architektury euroatlantyckiej i bezpieczeństwa światowego, która będzie odzwierciedlać wyzwania, które pojawiły się w poprzednich latach.
O znaczeniu zaangażowania strony ukraińskiej w ten proces rozmawialiśmy z sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem podczas mojej wizyty w Brukseli. Z naszego punktu widzenia logiczne jest sformułowanie Koncepcji Strategicznej NATO-2030, uwzględniającej doświadczenie, możliwości i strategiczną rolę Ukrainy w utrzymaniu bezpieczeństwa na kontynencie europejskim i w całym świecie, a także szczegółowych posunięć w aspekcie euroatlantyckiej integracji kraju.
Nasz sukces na tej drodze zależy od naszej własnej inicjatywy strategicznej, wspólnej, dobrze skoordynowanej i konsekwentnej pracy we wszystkich obszarach - rządowej, parlamentarnej, publicznej.
Bezpieczeństwo militarne, dla którego kiedyś powstał Sojusz Północnoatlantycki, jest tylko częścią szeroko rozumianego bezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo, które faktycznie dorównuje jakości życia - i które jest dziś normą dla obywateli państw członkowskich NATO.
prs