Jak Rosja rządzi okupowanym Donbasem

Wojna hybrydowa Rosji we wschodniej Ukrainie „krwawi” od siedmiu lat. Próby zagojenia tej rany i zaprowadzenia pokoju w Donbasie trwają mniej więcej od czasu podpisania pierwszego traktatu pokojowego przez przedstawicieli Ukrainy i Rosji w Mińsku 5 września 2014 r. Jednak negocjacje w sprawie rozwiązania pokojowego, pomimo wykazywanej przez Ukrainę gotowości i woli politycznej, w wielu kwestiach słabną.

A głównym powodem braku postępu jest stanowisko Kremla, który odmawia uznania swojej roli w konflikcie: mówią, że Rosja w ogóle działa tu jako mediator, a nawet rozjemca, a w Donbasie są niezależne „republiki”. Celem tego wszystkiego, oprócz uniknięcia oficjalnego uznania wojny z sąsiednim krajem, jest „utworzenie” na Ukrainie, najlepiej już sfederalizowanych podmiotów kierowanych przez Moskwę, poprzez które następnie można wpływać na procesy i kierunek rozwoju całego kraju.

O tym, że tzw. DRL i ŁRL to odzwierciedlenia rosyjskiej administracji okupacyjnej, mówi się na Ukrainie od samego początku wojny, próbując przekazać ten fakt społeczności międzynarodowej. W wywiadzie dla Ukrinform Wadym Skibicki, przedstawiciel Głównego Zarządu Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy, mówił o 4 pionach rosyjskiego zarządzania tymczasowo okupowanymi terytoriami: kontrola strategiczna sprawowana przez administrację Prezydenta Federacji Rosyjskiej, zarządzanie gospodarcze na czele z Wicepremierem Federacji Rosyjskiej, pion służb specjalnych (przede wszystkim FSB) oraz linia wojskowa, która jest skoncentrowana w Sztabie Generalnym Sił Zbrojnych RF.

Szczegółową prezentację na ten temat dyplomatom z 57 krajów OBWE przedstawiła niedawno ukraińska misja w tej organizacji podczas spotkania Forum Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa.

KOZAK - „PREZYDENT”, NAZAROW - „PREMIER”

„Rosja stworzyła system rządów na czasowo okupowanych terytoriach obwodów donieckiego i ługańskiego, który zapewnia pełną kontrolę nad działaniami rosyjskiej administracji okupacyjnej i minimalizuje podejmowanie przez nie samodzielnych decyzji. Kuratorami tych procesów są odpowiednie struktury administracji prezydenta, rządu i rosyjskich organów ścigania” - rozpoczęła swoją prezentację delegacja ukraińska.

Główne decyzje dotyczące wewnętrznej sytuacji politycznej na czasowo okupowanych terytoriach Donbasu podejmuje doradca prezydenta Rosji Dmitrij Kozak, który w lutym 2020 roku zastąpił byłego „kuratora” Kremla Władysława Surkowa.

Kozak jest teraz głównym przedstawicielem woli Putina w rozmowach „normandzkich” i nadzoruje Rosjan w Trójstronnej Grupie Kontaktowej. W pracy wspomaga go podporządkowany departament ds. Współpracy transgranicznej Administracji Prezydenta Federacji Rosyjskiej na czele z Aleksiejem Filatowem.

Dmitrij Kozak znany jest w szczególności z zainicjowania rozwiązania konfliktu naddniestrzańskiego w oparciu o mołdawską federalizację w 2003 roku. Teraz próbuje uczynić Ukrainę federacją, z rosyjską enklawą w środku.

A jeśli w systemie ŁDRL Kozaka można nazwać swego rodzaju „prezydentem”, który ustala „zasady polityki wewnętrznej i zagranicznej” i odpowiada za „realizację strategicznego kursu państwa”, to funkcje rządu są wykonane przez Międzyresortową Komisję ds. Pomocy Humanitarnej - wschodnie regiony obwodów donieckiego i ługańskiego na Ukrainie”. To właśnie ten organ, powołany przez Kreml w grudniu 2014 r., jest odpowiedzialny za podejmowanie decyzji dotyczących społeczno-ekonomicznych aspektów terytoriów czasowo okupowanych. Według ukraińskiego wywiadu wojskowego w ORDLO powstała również zamknięta spółka akcyjna Внешторгсервис („Wniesznogorserwis”), która miała bezpośrednio zarządzać komponentem gospodarczym.

Przewodniczącym tej „międzyresortowej komisji”, w skład której wchodzą zastępcy szefów ministerstw, departamentów i służb Federacji Rosyjskiej, jest pierwszy wiceminister rozwoju gospodarczego Federacji Rosyjskiej. Dziś to Sergiej Nazarow, który zastąpił na tym stanowisku Dmitrija Kozaka, przesuniętego bliżej Putina, z ekonomicznej do politycznej kontroli nad okupowanym Donbasem.

Taka struktura polityczno-gospodarczego zarządzania Rosji w okupowanym Donbasie funkcjonuje „w cieniu”. Na miejscu „zarządzają” marionetki - Denys Puszylin w tzw. Donieckiej Republice Ludowej i Leonid Pasicznyk w tzw. Ługańskiej Republice Ludowej. To właśnie te marionetki, których sznurki są pociągane z Moskwy, wypowiadają się w tonie potrzebnym Kremlowi i to ich Rosja wysuwa jako „partnerów do dialogu” z Kijowem.

Pozostałe dwie marionetki, które wcielają się w rolę szefów „rządów” w fikcyjnych quasi-państwowych formacjach DRL i ŁRL stworzonych przez Rosję w Donbasie to odpowiednio Ołeksandr Ananczenko i Serhij Kozłow.

Nie wiadomo, ile Rosję kosztuje utrzymanie okupowanych terytoriów, w tym wydatki na cele wojskowe. Według różnych szacunków może to być 2-4 miliardy dolarów rocznie.

„Proces decyzyjny przedstawicieli administracji okupacyjnej ma charakter formalny. Praktyka otrzymywania instrukcji z Moskwy podczas wizyt władz okupacyjnych w Federacji Rosyjskiej jest nadal regularnie stosowana” - poinformowała ukraińska misja w OBWE.

Ponadto struktury Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej są zaangażowane w tworzenie „międzynarodowej legitymizacji quasi-republik”. Co do zasady MSZ FR za pośrednictwem kontrolowanych instytucji i rosyjskich agentów wpływów za granicą organizuje wsparcie dla różnego rodzaju kampanii i działań informacyjnych i propagandowych, a także stara się przedstawiać tzw. „Przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych” quasi-podmiotów.

"Sterowanie procesami na czasowo okupowanych terytoriach obwodów donieckiego i ługańskiego zapewnia praktyka zatwierdzania nominacji w Moskwie, tworzenie organów i struktur na wzór rosyjski, dostosowywanie quasi-republik do standardów rosyjskich (w tym Służby specjalne DRL / ŁRL)" - poinformowali zagraniczni dyplomaci w misji ukraińskiej.

Jednym z takich mechanizmów kontroli okupanta jest mianowanie rosyjskich urzędników na kluczowe stanowiska w ŁDRL. Na przykład „wicepremier DRL” Władimir Paszkow jest byłym wicegubernatorem obwodu irkuckiego, a „Minister Bezpieczeństwa Państwowego ŁRL” o nazwisku „Anatolij Antonow” to pracownik FSB, którego prawdziwe nazwisko to Raszid Sadykow.

DWA OKUPACYJNE KORPUSY

System dowodzenia i kontroli na czasowo okupowanych terytoriach obwodów donieckiego i ługańskiego Ukrainy jest w pełni zintegrowany z systemem kontroli Sił Zbrojnych Rosji i zbudowany według schematu: Sztab Generalny - Południowy Okręg Wojskowy (Rostów nad Donem) - grupa operacyjna rosyjskich wojsk okupacyjnych.

Bezpośrednio na terytorium Donbasu Rosja utworzyła dwa korpusy wojskowe: pierwszy KW - na terenie tzw. „DRL” i drugi KW - na terenie tzw „ŁRL”. Jednocześnie organy kierownicze tego korpusu są elementami systemu zarządzania Południowego Okręgu Wojskowego, jednej z czterech jednostek wojskowo-administracyjnych Sił Zbrojnych FR.

Te dwa korpusy wojskowe, umieszczone w czasowo okupowanym Donbasie, wchodzą w skład operacyjnej grupy wojsk, która została utworzona zgodnie z doktryną wojskową Federacji Rosyjskiej na bazie Dowództwa 8 Armii Południowego Okręgu Wojskowego. Ponadto w skład tej grupy wchodzi 150 Dywizja Strzelców Zmotoryzowanych 8. Armii Generalnej oraz grupy taktyczne różnych rodzajów i typów Sił Zbrojnych RF (na zasadzie rotacyjnej), a także rezerwa operacyjna z Południowego Okręgu Wojskowego.

Jeśli chodzi o konstrukcję operacyjną, to grupa ta ma dwa szczeble: w pierwszym znajdują się dwa korpusy wojskowe rozmieszczone na terenie tzw. „DRL” i „ŁRL”, w drugim 8 Armia z wyznaczoną rezerwą. Łączna liczba tej grupy sięga około 58 tysięcy żołnierzy.

Stanowiska dowódcze w 1 i 2 Korpusie w okupowanym Donbasie zajmują na zasadzie rotacji oficerowie sztabowi Sił Zbrojnych RF. Obecnie na czele I KW rosyjskich sił okupacyjnych stoi rosyjski oficer - „Primakow”, a II KW - „Knyazev”.

Liczebność obu korpusów w listopadzie 2020 roku wynosiła 35,5 tys. osób. Zatrudnienie w tych korpusach sięga 80%, ale zasilenie uzbrojeniem i sprzętem wojskowym jest znacznie lepsze - ponad 95%. Tak więc w czasowo okupowanych częściach obwodów donieckiego i ługańskiego znajduje się około 480 czołgów, ponad 910 jednostek pojazdów opancerzonych, 720 systemów artyleryjskich i 210 wyrzutni rakietowych.

Według delegacji ukraińskiej do OBWE Rosja wyposażyła siły okupacyjne w bazowe modele uzbrojenia i sprzętu wojskowego, w tym w nowoczesne rozwiązania rosyjskie.

„Dowództwo rosyjskie wspiera okupanta w stałej gotowości do intensyfikacji działań wojennych” - poinformowała ukraińska misja.

Wasyl Korotkyj, Wiedeń