Wybory prezydenckie na Ukrainie w 2019 roku - co trzeba wiedzieć

Zgodnie z Konstytucją, wybory Prezydenta Ukrainy odbywają się w ostatnią niedzielę marca piątego roku urzędowania Prezydenta Ukrainy. Oznacza to, że głosowanie odbędzie się 31 marca 2019 roku.

Kandydat na urząd Prezydenta Ukrainy musi mieć ukończone 35 lat, musi mieszkać na Ukrainie przez ostatnie 10 lat przed dniem wyborów i biegle władać językiem ukraińskim. Kandydaci mogą zgłosić swój udział przez partie polityczne lub samodzielnie. Każdy kandydat na prezydenta musi złożyć: autobiografię, swój program, odpowiedni wniosek, oświadczenie majątkowe, a także musi wpłacić do CKW kaucję w wysokości 2,5 mln hrywien (ponad 90 tys. dolarów). Krajowa Agencja ds. Zapobiegania Korupcji bada deklaracje majątkowe kandydatów.

Obecna kampania wyborcza rozpoczęła się 31 grudnia zeszłego roku. 8 lutego Centralna Komisja Wyborcza zakończyła proces rejestracji kandydatów na stanowisko głowy państwa. Do udziału w wyborach zgłosiło się 92 osób, a zarejestrowano 44 - najwięcej w historii Ukrainy. Osoba sprawująca już dwukrotnie urząd Prezydenta Ukrainy nie może po raz trzeci startować w wyborach prezydenckich, ale obecny prezydent, Petro Poroszenko, kończy tylko pierwszą kadencję.

Do 7 marca kandydaci będą mogli jeszcze zrezygnować z udziału w wyborach i odzyskać kaucję. Do 6 marca z tego prawa skorzystał jeden kandydat. Inny tylko publicznie to ogłosił, ale odpowiednie oświadczenie do CKW nie zostało jeszcze złożone.

Centralna Komisja Wyborcza rejestruje również oficjalnych przedstawicieli kandydatów oraz ukraińskich i zagranicznych obserwatorów.

18 lutego CKW utworzyła 199 komisji wyborczych składających się z przedstawicieli zarejestrowanych kandydatów.

Komisja wyborcza lokalu wyborczego nie później niż na pięć dni przed dniem wyborów wysyła zaproszenie do każdego głosującego, informując, że znajdują się w rejestrze wyborców, o adresie komisji wyborczej, o czasie i miejscu głosowania. Wyborcy, którzy nie są w stanie samodzielnie się poruszać będą mieli możliwość głosowania w swoim miejscu zamieszkania. Każdy wyborca ​​może sprawdzić swoje dane na listach wyborczych, korzystając z usługi online "Особистий кабінет виборця" w Państwowym Rejestrze wyborców.

Do 29 marca kandydaci mają prawo prowadzić agitację przedwyborczą i rozpowszechniać swój program. Ostatni dzień przed wyborami rozpoczyna się „cisza wyborcza”, podczas której zabroniona jest wszelka agitacja.

Zabrania się podczas kampanii proponowania wyborcom pieniędzy lub bezpłatnych czy zniżkowych towarów, usług, prac budowlanych, papierów wartościowych, kredytów, loterii. Zakazane jest również świadome rozpowszechnianie fałszywych informacji o kandydacie, rozprowadzanie materiałów zawierające wezwania do naruszenia niepodległości Ukrainy, zmiany porządku konstytucyjnego, naruszenia suwerenności i integralności terytorialnej, propaganda wojny, przemocy i podżeganie do nienawiści etnicznej, rasowej lub religijnej, podważanie praw i wolności człowieka.

Te wybory odbywają się w warunkach agresji ze strony Rosji, która doprowadziła do okupacji około 7 procent terytorium Ukrainy, a około 1,5 miliona osób zostało zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania. CKW uprościła procedurę zmiany miejsca głosowania dla mieszkańców tymczasowo okupowanych terytoriów. Mogą to zrobić każdego dnia, ale nie później niż na pięć dni przed dniem wyborów. Należy przyjechać z paszportem do najbliższego punktu rejestru wyborców i napisać oświadczenie z prośbą o czasową zmianę miejsca głosowania.

Z powodu wojny głosowanie zostało zmienione na terytorium Rosji, uznanej na Ukrainie, na poziomie legislacyjnym, państwem agresorem. Ukraińska Centralna Komisja Wyborcza przeniosła zagraniczne lokale wyborcze z placówek dyplomatycznych w Rosji do ambasad w Gruzji, Kazachstanie i Finlandii, w celu "zapewnienia bezpieczeństwa ukraińskim obywatelom".

31 marca odbędzie pierwsza tura wyborów. Około 30 milionów obywateli Ukrainy posiadających prawo do głosowania będzie mogło głosować w 29 824 lokalach wyborczych.

Ogłoszenie wyników I tury wyborów powinno odbyć się do 10 kwietnia, a w razie potrzeby tego samego dnia, zostanie ogłoszona druga tura, jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów (50% + 1 głos). Wyniki pierwszej tury, do 13 kwietnia, powinny zostać opublikowane w oficjalnych wydawnictwach rządowych "Głos Ukrainy" i "Kurier Rządowy". W drugiej turze uczestniczy dwóch kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów podczas głosowania 31 marca.

19 kwietnia odbędzie się debata przedwyborcza kandydatów biorących udział w II turze wyborów. 20 kwietnia - dzień przed głosowaniem - ponownie „cisza wyborcza” - oświadczenia kandydatów w trakcie debaty będą ostatnimi informacjami dla wyborców.

21 kwietnia - druga tura. Raport CKW, dotyczący wyników drugiej tury, powinien być opublikowany do 1 maja 2019 r. (publikacja oficjalnych wyników - 4 maja).

Do 3 czerwca (zgodnie z Konstytucją "nie później niż trzydzieści dni po oficjalnym ogłoszeniu wyników wyborów") odbędzie się inauguracja. Prezydent obejmuje urząd po złożeniu przysięgi w Radzie Najwyższej.

Trzeba podkreślić, że w tych wyborach nie zmaga się ze sobą tylko dwóch głównych kandydatów. Wcześniej zawsze można było przewidzieć, kto znajdzie się w II turze. A teraz - w drugiej turze mamy bardzo duża konkurencję. Według sondaży, największe szanse, aby przejść do drugiej tury są u obecnego prezydenta, Petro Poroszenko, byłej premier Julii Tymoszenko i u nie polityka, artysty-showman Wołodymyra Zełenskiego. Sondaże zmieniają się dynamicznie w ostatnich miesiącach (15 - 25 %).