Polska obiecuje wymienić tablicę upamiętniającą żołnierzy UPA na wzgórzu Monasterz po ekshumacji
Tablica pamiątkowa na grobie żołnierzy UPA na górze „Monasterz” która została zainstalowana przed wizytą Prezydenta RP Andrzeja Dudy na Ukrainie w dniach 11-13 października, może zostać zmieniona po przeprowadzeniu poszukiwań i prac ekshumacyjnych – napisano w przedstawionym w 29 paragrafach stanowisku Instytutu Pamięci Narodowej na temat relacji ukraińsko-polskich w sferze historycznej, donosi korespondent Ukrinform.
„Według oceny IPN nie ma przeszkód, aby napis ten został uzupełniony w przyszłości nazwiskami pochowanych tam ludzi” - poinformowała strona polska.
Należy zauważyć, że komplikuje to brak danych, które mogłyby potwierdzić prawdziwość informacji o zmarłych Ukraińcach, przedstawionych na poprzedniej tablicy. Dlatego też, zdaniem strony polskiej, nie tylko nazwiska pochowanych tam osób są nieznane i niepotwierdzone, ale także ich liczba, wielkość grobu i jego dokładne położenie.
Należy zauważyć, że strona polska jest w pełni otwarta na zapewnienie stronie ukraińskiej możliwości prowadzenia tam prac archeologicznych, ekshumacji i identyfikacji zmarłych oraz gotowa jest jej w tym pomóc.
W kontekście innych zniszczonych ukraińskich miejsc pamięci w Polsce, polski IPN podkreślił, że zdecydowana większość z nich powstała nielegalnie, wbrew normom polskiego prawa. Podkreśla się, że strona polska zaproponowała ukraińskiej stronie dyskusję na temat formy i treści nowych miejsc pamięci, które mogłyby pojawić się na miejscu zniszczonych obiektów ukraińskich, „bez gloryfikowania organizacji i struktur odpowiedzialnych za zbrodnie przeciwko ludzkości”.
Przypomnijmy, na początku października na granitowej płycie na górze „Monasterz” wyryto napis w języku polskim i ukraińskim: „Zbiorowa mogiła Ukraińców, którzy zginęli w walce z sowieckim NKWD w lasach monasterskich w nocy z 2-3 marca 1945 r.”
Na poprzedniej tablicy pamiątkowej widniał napis „Umarli za wolną Ukrainę” oraz ukazano imiona i nazwiska wszystkich 62 ofiar.
Na górze „Monasterz” w pobliżu wsi Werchrata w województwie podkarpackim, niedaleko granicy z Ukrainą, znajduje się mogiła 62 żołnierzy UPA, dwa kamienne krzyże z lat czterdziestych XX wieku z wyrzeźbionym trójzębem oraz pomnik. Wandale rozbili tablicę pamiątkową na grobie w 2015 roku i całkowicie ją zniszczyli w styczniu tego roku.
Ogółem w latach 2014-2020 zniszczono i zbezczeszczono osiem ukraińskich miejsc pamięci w południowej Polsce. Filmy i zdjęcia z niszczenia tych pomników były często pierwszymi, które publikowały rosyjskie strony internetowe i zasoby bojowników na okupowanych terytoriach Ukrainy.
Odtworzenie zniszczonej tablicy pamiątkowej na górze „Monasterz” było warunkiem uzyskania zgody strony ukraińskiej na prowadzenie prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych w polskich miejscach pamięci na Ukrainie.
av