Sąd UE zniszczył monopol Gazpromu i uratował tranzyt przez Ukrainę - PGNiG

Decyzja sądu UE, która uchyliła decyzję Komisji Europejskiej o przyznaniu Gazpromowi monopolu na korzystanie z niemieckiego gazociągu OPAL, faktycznie ratuje tranzyt rosyjskiego gazu do Europy przez ukraiński system transportu gazu.

Wniosek ten zawarty jest w komentarzu polskiej spółki PGNiG, który został przekazany Ukrinformowi przez przedstawicieli Naftogazu.

W dniu 10 września 2019 r. sąd UE w odpowiedzi na pozew rządów Polski, Litwy i Łotwy anulował decyzję Komisji Europejskiej nr C (2016) 6950 z dnia 28 października 2016 r., która zezwalała na wyłączny dostęp do gazociągu OPAL. Sąd stwierdził, że „odpowiednia decyzja została podjęta z naruszeniem zasad solidarności energetycznej”. Sąd podtrzymał argumenty Polski, że Komisja Europejska wydając taką decyzję naruszyła zasady Unii Europejskiej, ponieważ nie zbadała wpływu takiej decyzji na bezpieczeństwo energetyczne Polski, powiedziano w PGNiG.

Należy zauważyć, że decyzją Komisji Europejskiej przyjęto wyłączne korzystanie Gazpromu z niemieckiego gazociągu OPAL, na które zezwolenie Gazpromowi wydał niemiecki organ regulacyjny.

PGNiG S.A., PGNiG Supply and Trading GmbH, Naftogaz Ukrainy oraz rządy Polski, Litwy i Łotwy połączyły skargi na tę decyzję w grudniu 2016 r.

„Od czasu opublikowania takiej decyzji w 2016 r. było oczywiste, że decyzja Komisji Europejskiej w sprawie gazociągu OPAL jest sprzeczna z prawem UE, w szczególności z Trzecim pakietem energetycznym. Komisja Europejska nie była w stanie uwzględnić, między innymi, negatywnego wpływu swojej decyzji na rynek gazu w Polsce, na Litwie, na Łotwie i w innych krajch Europy Środkowej. Prawodawstwo UE w dziedzinie energetyki ma na celu zapobieganie monopolizacji dostępu do gazociągów we Wspólnocie (Europejskiej). Jesteśmy zadowoleni, że Trybunał UE właśnie potwierdził, że prawodawstwo UE dotyczy jednakowo wszystkich, w tym Gazpromu. Chcę wyrazić wdzięczność głównie Ministerstwu Spraw Zagranicznych i Ministerstwu Energetyki, którzy byli odpowiedzialni za tę sprawę”, powiedział Piotr Woźniak, Prezes Zarządu PGNiG.

Decyzja sądu z dnia 10 września 2019 r. nie oznacza zakończenia procesu wniesionego do sądu UE, ponieważ decyzja ta może zostać zaskarżona przez Komisję Europejską. Ponieważ jednak decyzja sądu ma skutek natychmiastowy, decyzja Komisji Europejskiej w sprawie OPAL wygasa 10 września 2019 r.

 „Decyzja sądu ma jeszcze jeden ważny aspekt. Po unieważnieniu decyzji, która zapewniała wyłączny dostęp do gazociągu OPAL, Gazprom powinien ograniczyć wykorzystanie gazociągu Nord Stream 1 do poziomu dozwolonego w 2015 r. W konsekwencji tranzyt gazu nadal będzie przechodził przez Ukrainę. Ponieważ Gazprom nie może wykorzystać swojej monopolistycznej pozycji przy korzystaniu z gazociągu OPAL, nie będzie w stanie wstrzymać tranzytu gazu do Europy przez Ukrainę, przynajmniej przez następne miesiące. Trybunału może uratować Ukrainę i Europę przed wstrząsami rynkowych, takich jak te, które miały miejsce w styczniu i lutym 2009 roku”, dodał Woźniak.

Gazociąg OPAL jest własnością przedsiębiorstwa WIGA Transport Beteiligungs-GmbH & Co. KG. Udziałowcami WIGA są Wintershall Holding GmbH (50,02%), spółka zależna BASF, a także PAO Gazprom (49,98%). WIGA jest także właścicielem niemieckiej sieci tranzytowej Gascade i gazociągu Nel, który jest kontynuacją gazociągu Nord Stream na zachód.